Λατρεύω, λυπάμαι, λακίζω...

Η νέα τεχνολογία μας έχει φέρει σε επαφή με Έλληνες και ξένους από κάθε γωνιά της γης… Έχω κάνει πολλές συζητήσεις για θέματα της επικαιρότητας που ταλανίζουν τη μαμά πατρίδα, με αξιόλογους ανθρώπους της γενιάς μου και λίγο (ή και αρκετά) μεγαλύτερους, οι οποίοι έχουν πάρει των ομματιών τους και ζουν και εργάζονται, ανθούν, σε κάποια χώρα του εξωτερικού, στην Ευρώπη ή στην άλλη "όχθη" του Ατλαντικού.. Είναι λυπηρό να τους ακούς – η μάλλον να τους διαβάζεις- να μιλούν για την Ελλάδα. Οι σκέψεις τους απλώνονται σε ένα φάσμα στις αποχρώσεις του γκρίζου, από την αγνή απελπισία, μέχρι την θερμή αγανάκτηση για τα διαδραματιζόμενα στο χώρο αυτό τον τόσο μακρινό και τόσο οικείο τους.

Συνήθως η αιτία που έχουν ρίξει μαύρη πέτρα είναι «δεν μπορούσα να αποδεχτώ το πελατειακό σύστημα». Ή: «μα είναι εκπαιδευτικό σύστημα αυτό?» Η: «μου πρόσφεραν μια θέση υψηλή, αλλά δεν θα μπορούσα να κάνω κάτι καλό, με τις συνθήκες που επικρατούν και είπα όχι, κι έφυγα» και «όσο έχουν έτσι τα πράγματα, δεν ξαναγυρνάω»….

Λατρεύω, λυπάμαι, λακίζω.

Εγώ πάλι σκέφτομαι πως ευτυχώς που ο Αντρέας δεν προτίμησε κι αυτός την έδρα στο Χαρβαρντ/την Καλιφόρνια/τη Στοκχόλμη. Κι ο Σημίτης άφησε τις έδρες στη Γερμανία. Κι ήρθαν να ταλαιπωρηθούν επί πόσα χρόνια μέχρι να τους αφήσουν να φτάσουν το πηδάλιο για να καπετανέψουν σ ένα καράβι παλιό σαπιοκάραβο. Και να κάνουν ο τι μπορούν.

Ευτυχώς που το 1974 ο Καραμανλής (ο γέρος) δεν είπε «Καλέ τι μας λες, σε τέτοιο ρημαδιό θα έρθω να κάνω χωριό;».

Ευτυχώς που ένα σωρό Δήμαρχοι προθυμοποιήθηκαν να αναλάβουν, ενώ ήξεραν ότι θα παραλάβουν Δήμους χρεωμένους, Δήμους τάρταλα, Δήμους που είχαν ήδη πέσει από το γκρεμό.

Κι όλοι αυτοί, Δήμαρχοι, Βουλευτές και Πρωθυπουργοί, δεν είπαν απλά «ναι» σε μια προσφερόμενη θέση, ούτε δοκίμασαν την τύχη τους στέλνοντας ένα βιογραφικό, και επιχειρώντας μερικά σπρωξίματα σε καταλλήλους και αρμοδίους, κι όταν δεν τα κατάφεραν τα βρόντηξαν κι έφυγαν. Δεν ήταν τόσο απλό για αυτά τα "λαμόγια"... Αυτοί όλοι τσακίστηκαν να πάρουν εκλογές…. συγκρούστηκαν, πλακώθηκαν, ξοδεύτηκαν, άφησαν τις οικογένειές τους χωρίς μπαμπά ή μαμά επ' αόριστον. Και πολλοί -οι πιο πολλοί- έχασαν τελικά. Δεν είχαν καμία εγγύηση επιτυχίας, άλλωστε, γιατί είναι άτιμη η κάλπη. Έδωσαν όμως το στίγμα τους, ανέβασαν τον πήχη των ψηφοδελτίων, των υποψηφίων - κι ο Θεός ξέρει πόσο το χρειαζόμασταν, πόσο το χρειαζόμαστε αυτό...

Θα μου πείτε, μα δεν είσαι σίγουρη ότι το έκαναν για τον τόπο, όλοι αυτοί. Είναι γνωστό το σαράκι του πολιτικού, είναι η αγάπη τους, η ζωή τους, δεν θα μπορούσαν να κάνουν αλλιώς. - Ξέρετε πόσους ξέρω που ζωή τους είναι το τάβλι ή η Πανάθα? Πάρα πολλούς. Κι είναι μάλλον ευκολότερο να τα επιλέξεις για χόμπι. Και ασφαλέστερο.

Εξάλλου είναι και οι άλλοι, οι εκτός πολιτικής, που ούτε αυτοί τα παράτησαν και που τις τύχες τους δεν θα τις μάθουμε ποτέ... Γύρισαν και στελέχωσαν τον κρατικό μηχανισμό και τον ιδιωτικό τομέα σε ώρες που το είχε ανάγκη. Έμειναν σ αυτή τη ρημαδοχώρα και βάραγαν γροθιές στο μαχαίρι, κι ας τους προσφωνούσαν όλη τους τη ζωή απλώς «κύριε», χωρίς τίτλους και αξιώματα -κι ας μην έμειναν στην Ιστορία με φωτεινά γράμματα. Έγραψαν όμως Ιστορία συλλογικά, και τα «ανδραγαθήματά» τους ως συνόλου τα διδασκόμαστε ως τη «χρυσή εποχή της Ελλάδας», τη «νεκρανάσταση του έθνους», τους «τρομακτικούς αναπτυξιακούς ρυθμούς της περιόδου τάδε»...

Όταν λοιπόν ακούω για «ασυμβίβαστους» ομογενείς, που θυσιάστηκαν φεύγοντας στην ξενιτιά, και τώρα λυσσομανούν με όσα συμβαίνουν στον τόπο αυτό και τους χαλάει ο ύπνος, κάτι μου έρχεται. Ωρύονται -αγαπημένο τους μόττο- για τους ανεπρόκοπους (υπόλοιπους) Έλληνες, που ο καθένας κοιτάει το τομάρι του και τη βολή του.
Συνήθως δεν κρατιέμαι... "Κοίτα να δεις, εσύ κοίταξες το συμφέρον σου, τη σχετική ευκολία σου, την σχετική ευημερία της οικογένειάς σου, κι έφυγες στα ξένα. Μην κατηγορείς λοιπόν τους υπόλοιπους 11.000.000 που κάνουν ακριβώς το ίδιο, απλά εντός συνόρων. Τη σχετική βολή τους κοιτάνε κι αυτοί, το δρόμο τον φαρδύ και ίσιο, και συνεχίζουν να πίνουν τη φραπεδιά, διαμαρτυρόμενοι για τα κακώς κείμενα του τόπου αυτού κι αρνούμενοι να συμμετάσχουν, αρνούμενοι να προσπαθήσουν. Απλά το κάνουν από την παραλία της Γλυφάδας, κι όχι από το Miami, Florida...." Και τις συνέπειες της ραθυμίας, της κουτοπονηριάς τους και της φυγοπονίας τους, της ψήφου τους, του λόγου τους, των επιλογών τους, του ωχαδερφισμού τους, τις λούζονται και οι ίδιοι, κι όχι μόνο κάποιου βαθμού συγγενείς τους... Πιο έντιμο.

Συμπέρασμα?

Ευτυχώς τελικά που άλλοι την λάτρεψαν λιγότερο τη μαμά πατρίδα, λοιπόν. Και έφυγαν, σπούδασαν, δούλεψαν, "είδαν" αλλά δεν λάκισαν. Ξαναγύρισαν καλύτεροι, αξιότεροι, και συνάρτησαν την τύχη και τις φιλοδοξίες τους με την πορεία αυτού του τόπου…

Κι αν δεν έσωσαν το «αδέσποτο», τουλάχιστον, με το υστέρημά τους, του έβαλαν ένα πιατάκι φαί. Δεν το άφησαν στην τύχη του, κλαίγοντας με λυγμούς από μακριά για την κακή του μοίρα και την κακή κοινωνία. Ο τι μπόρεσαν πρόσφεραν, δεδομένων των συνθηκών. Kαι για κάποιους άλλους αποτέλεσαν παράδειγμα. Τους μιμήθηκαν, τους ξεπέρασαν, και σιγά σιγά, άλλαξαν οι συνθήκες...

Δεν θέλω να στενοχωρήσω ανθρώπους που αγαπώ μ αυτά που γράφω.
Αλλά δεν μπορώ να κάνω σεκόντο στα αναρίθμητα τραγούδια που ξέρουν - πάντα έξω από το χορό.

Νομίζω, ακόμα περισσότερο, πως ειδικά όταν αρνείσαι να αναλάβεις ένα πόστο, σε δύσκολους καιρούς, δεν αποποιείσαι τιμές, αλλά αποφεύγεις υποχρεώσεις. Και δεν είναι ένδειξη αυταπάρνησης. Μην το λες, τουλάχιστον, περιμένοντας δάκρυα συμπαράστασης για τον πόνο της ξενιτιάς και ρίγη δέους για την αγάπη σου προς την πατρίδα …

Αμ δεν είναι έτσι η αγάπη...